Autonomia pertsonalaren bila

Esango zenidake, mesedez, zein bide jarraitu behar dudan hemendik irteteko? -hau, hein handi batean, iritsi nahi duzun lekuaren mende dago, esan zuen Katuak. Ez zait asko axola lekua, erantzun zuen Alicek. Orduan, hartzen duzun bideak ere ez du axola handirik, erantzun zion Katuak.

Alice mirarien herrialdean – Lewis Carroll

Immanuel Kant filosofo prusiarrak 1784an idatzitako saiakera batean, autonomia balio ilustratu nagusi gisa aipatzen zen, Kantek gizakia bere adin txikitasun autokulpagarritik irtetea bezala ikusten zuen.

Gizarte-ereduaren ikuspegi teorikoek hainbat hamarkada daramate pentsatzen zergatik desgaitasunagatiko gizarte-prestazio gehienek pertsona horien mendekotasuna indartzeko joera izan duten, haien independentzia edo autonomia pertsonala bultzatu beharrean, eta gaur egun ere galdera bera egiten diogu geure buruari.

Idatzi honen helburua gogoeta partekatzea da, eta ez hainbeste irtenbideak autonomia pertsonalaren edo desgaitasunaren esparruan. Irtenbideak bilatzen lagunduko duen hausnarketa bera bilatzen dugu.

Bizitegin lan egiten dugu, gure erabiltzaileak autonomia handiagoz bizi ahal diren heinean, gure erakundearen hasieratik lortu nahi dugun helburu nagusietako bat lortzen ari garela sinetsita, hau da, autonomia pertsonalaren bidez gizarte-bazterkeria prebenitzea.

Pertsonaren ahalmenetan eta gaitasunetan zentratzea gustatzen zaigu. Hemen eta orainean, eta ez kexatu iraganeko garaietan; horretarako, parte hartzeko hamaika jarduera/tresna eskaintzen ditugu: irratia, antzerkia, futbola, aisialdia, parte-hartze komunitarioa… Horri esker, pertsonak konfiantza handiagoa izango du bere gaitasunetan, eta, beraz, autonomia pertsonal handiagoa izango du.

Bizitegitik autonomia bat sustatzen dugu, pertsonek beren nortasuna gara dezaten eta gure erabiltzaileei beren burua diren bezala onartzen lagun diezaieten, independentziaren alde eginez. Horretarako, erantzukizunarekin hasi behar da. Erantzukizunetik sortzen da erabakiak hartzeko gaitasuna, ondorioak aitortuz eta onartuz, eta norberaren ekintzen aurrean erantzunez. Eta garrantzitsua da gaitasunak borondatearekin batera etortzea.

Lan nekeza eta etengabea da, eta ez dugu asistentzialismo eta/edo paternalismoan erori behar, lan egiten dugun pertsonen gizarte-bazterketako prozesuak mendekotasuna sortu edota kroniko bihur baititzakete.

Sonia Sanz, Bizitegiko gizarte-hezitzailea

Iñigo Goñi, Bizitegiko gizarte-hezitzailea